Denken buiten de ijskast
Op televisie is het voorspelbaarheid troef: alles moet voldoen aan het format en een steeds dwingender moraal. Geen wonder dat de kijker zich afkeert van deze voorspelbaarheid.
Dat televisiemakers graag in hokjes denken, leerde ik van een koelkast. Het was een lichtblauw tafelmodel en hij stond buiten in de sneeuw, op een binnenplaats in Novomoskovsk. Ernaast zaten drie Russen een sigaretje te roken. Ik was ingehuurd door een stomvervelende Belgische televisieploeg om te assisteren bij de Vlaamse variant van Spoorloos. De bedoeling van dergelijke programma’s is dat de kijker gelooft dat de presentator na een spannende zoektocht in de rimboe pardoes op het vermiste familielid stuit. Niemand die toegeeft dat daar maandenlange research door correspondenten zoals ik aan vooraf is gegaan.
Om de mythe in stand te houden werd er schandalig veel in scène gezet. Maar wat mij vooral is bijgebleven, is dat ze de waarheid ook afwezen als die mooier was dan hun vooroordelen. Wat de Belgen wilden zien, zat niet in die koelkast. Ze hielden die Russen natuurlijk voor alcoholisten. Echter, toen de deur openging, bleek er geen drank in te zitten, maar vier prachtige, spierwitte sierduiven. “Nee, dit snapt niemand,” zei de regisseur, en hij stopte de opname. De duivenmelkers werden op pad gestuurd voor wodka en een paar glazen. Daarna werd de hele scène opnieuw gedraaid: zonder de sierduiven, maar met de aarzelend proostende mannen.
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
