Compromisloosheid als noodzaak: In den vreemde, het slotakkoord van Frida Vogels
Arjan Peters over In den vreemde, het laatste boek van de 94-jarige Frida Vogels. 'Als dit oeuvre, dat thans als afgesloten beschouwd kan worden, iets bewijst, dan is het dat volharding kan lonen.'
‘Ik ben in 1930 geboren. Mijn ouders scheidden toen ik drie jaar oud was en mijn broertje zes maanden. Scheiden was in die tijd in Nederland een schandaal: een scheiding werd door de rechtbank uitgesproken en een van beide partijen werd schuldig verklaard, in dit geval mijn vader, die wegens overspel veroordeeld werd tot een alimentatieplicht. Mijn vader hertrouwde en kreeg nog drie kinderen. Mijn moeder was ziek. Ze had een longziekte waar de dokters geen raad mee wisten en die haar haar leven lang heeft gefnuikt. Die ziekte heeft vooral betekend dat ze maar één van haar twee kinderen, mij, werkelijk zelf heeft kunnen opvoeden; mijn broer, die als kind nu eens in het gezin van mijn vader en dan weer bij mijn moeder woonde, is er de dupe van geworden.’
Zo stelde Frida Vogels zich ooit voor in een brief aan Ayaan Hirsi Ali. De weinig stabiele jeugd kan een oorzaak zijn geweest van de geremdheid en introversie die haar levenslang bepaalden. Kortstondig werd die barrière doorbroken toen ze Nederlands ging studeren in Amsterdam (1946-1952), en werd opgenomen in een studievriendengroepje met onder anderen Han Voskuil (die haar portretteerde als Henriette Fagel in Bij nader inzien, 1963) en Jaap Oversteegen. Van hen leerde ze onder meer dat de maatschappij niet deugt (want die heeft Auschwitz voortgebracht), en dat het ideaal is om als solistisch opererend auteur getuigenis af te leggen van de eigen standpunten en worstelingen.
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
