One of the boys
Oorlogscorrespondente Martha Gellhorn was voor de duvel niet bang. Maar ook hopeloos romantisch, blijkt uit haar brieven.
Toen de vrouwenbeweging nog jong was, in de jaren zeventig, en dringend behoefte had aan iconen en inspirerende voorbeelden om aan te tonen dat vrouwen heus wel meer konden dan achter de stofzuiger of de kinderwagen aan lopen, is de naam van Martha Gellhorn vrijwel nooit gevallen. Als ik mij goed herinner. Terwijl ze toch geknipt was voor de rol van feministische heldin, want die vrouw heeft werkelijk alles gedaan waar wij indertijd nog niet eens van durfden te dromen.
Ze schreef romans en reisverhalen, bouwde een geduchte reputatie op als oorlogscorrespondente voor toonaangevende Amerikaanse kranten en opiniebladen, vergezelde Ernest Hemingway naar Barcelona ten tijde van de Spaanse burgeroorlog, en stond altijd op de eerste rij als ergens ter wereld een groot conflict uitbrak. Ze versloeg de opkomst van Hitler in Duitsland, was in 1938 in Tsjechoslowakije, deed zich voor als iemand die bevoegd was om gewonde militairen op brancards af te voeren om maar niets van D-day te hoeven missen, en trok in 1945 met de geallieerde troepen het net bevrijde concentratiekamp Dachau binnen. Over die periode zou ze later schrijven: “Ik volgde de oorlog waar ik die maar kon bereiken.” Maar ook na de Tweede Wereldoorlog was ze bij elke brandhaard present, van Vietnam tot de Zesdaagse Oorlog in het Midden-Oosten en diverse burgeroorlogen in Centraal Amerika. Ze was links, ze was geëngageerd, en ze streed onvermoeibaar tegen fascisme, racisme en sociaal onrecht. Zestig jaar lang! Pas toen Bosnië veranderde in een oorlogszone moest ze schoorvoetend toegeven dat ze inmiddels te oud was geworden om zich in dat strijdgewoel te begeven, want, verklaarde ze spijtig, voor een oorlog moet je ‘snel en lichtvoetig’ zijn. En zij was toen al over de tachtig en kwakkelde met haar gezondheid.
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
