De witte spelling
Waarom een alternatieve spelling?
Op 17 december 2005 bracht een aantal Nederlandse media gezamenlijk het nieuws naar buiten dat zij de nieuwe spelling die op 1 augustus 2006 officieel van kracht wordt, van de hand wijzen. Hun voornaamste overweging was (en is) dat deze nieuwe spelling te veel veranderingen bevat ten opzichte van die van 1995, terwijl destijds was toegezegd dat maar weinig zou veranderen.
Bovendien zijn de veranderingen veel ingrijpender van karakter dan van officiële zijde wordt voorgesteld. Mogelijk is uit taalwetenschappelijk oogpunt de spelling van 2005 logischer en consequenter dan die van 1995, zoals wordt gesteld door de Nederlandse Taalunie, onder wier verantwoordelijkheid de nieuwe spelling tot stand is gekomen, maar bij de formulering van de regels die moesten leiden tot die logica en die consequentheid is geen rekening gehouden met de toegankelijkheid ervan en met de gevolgen voor de professionele taalgebruikers (journalisten, leraren, secretaresses, vertalers, tekstschrijvers, etc.).
Abboneer op een lidmaadschap
Flinke korting op een digitaal jaarabonnement
Sluit nu voordelig een abonnement af en maak kennis met de journalistieke kracht van HP/De Tijd. (Op elk moment opzegbaar.)
Word abonneeAan tal van spellingveranderingen liggen regels ten grondslag die te veel vragen van de taalkundige kennis van de taalgebruiker om ze te kunnen toepassen. De regels zijn niet leerbaar. Voorbeelden: naast cao-overleg is het VUT-premie geworden, naast Suikerfeest is het kerstfeest en naast 24-jarige is het 24 uursservice. Het gevolg van dit soort ingrepen is dat wie volgens de officiële regels wil spellen, voortdurend het Groene Boekje ter hand moet nemen, wat afleidt van het eigenlijke werk, het schrijven. Voorts zijn genoemde media van mening dat de officiële spelling van 2005 tal van ongewenste woordbeelden doet ontstaan, die in sommige gevallen ook nog eens tot begripsverwarring kunnen leiden: een ochtendappel, bijvoorbeeld, kan zowel de eerste appel van de dag zijn als een ochtendappèl.
Deze overwegingen hebben ertoe geleid dat op 13 januari 2006 het platform De Witte Spelling is opgericht. De deelnemende partijen zijn voorlopig drie landelijke dagbladen (NRC Handelsblad, Trouw en de Volkskrant), de vier opiniebladen (Elsevier, Vrij Nederland, HP/De Tijd en de Groene Amsterdammer), de NOS, het Genootschap Onze Taal, Planet Internet en Tekstnet, een beroepsvereniging van tekstschrijvers.
Toen al snel bleek dat de Taalunie niet van zins was iets te veranderen aan de nieuwe spelling, besloot het platform de website www.dewittespelling.nl op te richten, om bondgenoten te werven in het verzet tegen de nieuwe spelling en om informatie te verschaffen over het verloop van de actie. Vanaf vandaag kunnen organisaties of verenigingen van beroepsmatige taalgebruikers zich via deze website aansluiten bij de actie. Daarnaast werd besloten een alternatieve spelling te ontwikkelen, met minder en eenvoudiger regels, die eenvoudiger te leren is en die beter aansluit bij de intuïtie van de taalgebruiker.
Deze alternatieve spelling, De Witte Spelling, zal bestaan in een hernieuwde uitgave van de Spellingwijzer van het Genootschap Onze Taal, in de wandeling het Witte Boekje geheten. Elders op deze site vindt u meer informatie over de opzet van De Witte Spelling. De deskundigen van Onze Taal houden rekening met de wensen van de deelnemers aan het platform ten aanzien van een alternatieve en werkbare spelling en verwerken die in hun nieuwe uitgave.
Het is de bedoeling dat het Witte Boekje in augustus het licht ziet, wanneer ook de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie officieel van kracht wordt.