Kleingeestig Europa

Aan de vooravond van de EU-uitbreiding hebben ruzies over geld de sfeer in Europa flink bedorven. Hoe omvangrijker de EU wordt, des te kleiner lijkt het gekibbel.

Gepubliceerd op: 08/01 | 2004 Geplaatst in de volgende categorieën:

• archief
• Column

door Dirk-Jan van Baar

• E-mail
• Twitter
• Facebook
• LinkedIn

Je hoeft geen euroscepticus meer te zijn om kritisch tegenover Europa te staan. De euro-idealisten zijn veel zwartgalliger over hun project. 2003 was een rampjaar voor Europa: er was verdeeldheid tussen het 'Oude Europa' en het 'Nieuwe Europa' over het Amerikaanse ingrijpen in Irak; Frankrijk en Duitsland overtraden de regels van het Stabiliteitspact; en half december liepen in Rome de onderhandelingen vast over een Europese 'grondwet' die alle eerdere verdragen moest stroomlijnen.

Dat was nog niet alles. De Zweden zeiden 'nee' tegen de euro, het bedrijfsleven (Ahold, Parmalat) werd opgeschrikt door boekhoudschandalen en met Kerstmis mislukte een Europese ruimtevaartmissie naar Mars waar de Amerikanen kort daarop wel succes hadden. Ook aan de koersstijging van de euro tegenover de dollar wordt weinig plezier beleefd; die is slecht voor de export en bedreigt het prille economische herstel. Ten slotte kregen de Europese instellingen bombrieven van anarchisten uit Bologna, de thuisbasis van Europese-Commissie-voorzitter Prodi, een weinig gezaghebbende figuur over wiens opvolging druk wordt gespeculeerd. Nochtans staat de EU aan de vooravond van haar grootste project: de uitbreiding naar Oost-Europa. In één klap treden tien nieuwe lidstaten toe, een big bang die het karakter van de EU dramatisch zal veranderen en waarvoor zij slechts gebrekkig is toegerust. Lange tijd was het idee dat de uitbreiding volgens de geijkte procedures zou verlopen, met eerst Polen, Tsjechië en Hongarije. Maar die luxe was de EU niet vergund en zij mist de macht om zelf op de rem te trappen. Daardoor worden Slowakije en Slovenië, de Baltische staten en de eilanden Malta en Cyprus in de uitbreiding meegezogen. Om nieuwe scheidslijnen in Europa te voorkomen zijn er beloften gedaan aan Roemenië, Bulgarije en de rest van de Balkan. Als ook Turkije toetreedt, zijn over tien jaar de nieuwe lidstaten in de EU in de meerderheid.