Vrolijk
“…het hele volk, mannen én vrouwen, op een schandalige versiertoer, een baaierd van geilheid, als je éven van je bord opkijkt is het niets dan borsten en billen wat het oog ontwaart, zelfs al wordt hier niet gedronken, dan nog heerst alom dronkenschap.” “…een Felliniaanse atmosfeer (-) die, als hij in woorden gevat moest worden, als vanzelf, en zonder enig cynisme, zijn definitie zou vinden in de vier werkwoorden eten, drinken, zingen, neuken.” “Braziliaans geil is weer anders dan Hollands geil. (Hoe dan? Hier is het vrolijk.)”
Precies 25 jaar geleden grifte de klassieke bundel Braziliaanse brieven van August Willemsen zich in mijn geheugen. Korte tijd later ging ik zelf naar het beloofde land om uit te zoeken of het klopte wat Willemsen schreef. Aanvankelijk kwam ik terecht in São Paulo, een betonnen jungle waar de mensen elkaar net zo emotieloos negeerden als in troosteloos Amsterdam. Maar in Salvador, waar Willemsen de hierboven aangehaalde brief op de bus had gedaan, kwam het he-le-maal goed met de verlangde vrolijkheid.
Terug in Nederland probeerde ik dat vast te houden. Bekenden en onbekenden lachte ik toe, klopte ik vriendschappelijk op de buik, kneep ik goedbedoelend in de arm. Onbekommerd en licht moest het leven zijn. Maar met de eerste seizoenswisseling viel ik alweer terug in het gewone patroon van eten, drinken, denken, schrijven.
Hoe zouden de Brazilianen dit zomernummer over seks hebben aangepakt? Het was waarschijnlijk een uitbundig feestnummer geworden, compleet met een uitputtend dossier van de meest spraakmakende affaires van presidenten en parlementariërs, die elk weekend vanuit de hoofdstad Brasília naar Rio de Janeiro vliegen om zich daar eens uitgebreid te vermaken. Wij hebben het thema wat ingetogener benaderd. En afwisselender. Over de eerste keer, maar ook over de laatste keer. We namen zelf plaats achter het raam om te ervaren hoe dat is. In het hart van de Verenigde Staten zochten we polygame mormonen op, in het nachtleven bestudeerden we flirtende tieners, aan schrijvers vroegen we hoe ze toch die seksscènes in hun romans schrijven en we vroegen seksuoloog Rik van Lunsen hoe ons land er seksueel gezien voorstaat. Antwoord: niet slecht. Maar een juichverhaal is het zeker niet. Seks, zegt Van Lunsen, wordt steeds meer als een consumptieartikel gezien waar men recht op heeft. Daarmee komt de spirituele kant van seks volgens hem in het gedrang. “Seks is plezier, is genieten van de liefde, van het leven.” Zou hij soms ook in Brazilië…?
Eduard van Holst Pellekaan ([email protected])
